برنامه رونمایی از پوستر و نشان واره مجموعه مستند هشت قسمتی «سوریه، پرونده یک بحران» با حضور سعدالله زارعی، کارشناس مسائل سیاسی و خاورمیانه، محسن یزدی، مدیر شبکه مستند، حمیدرضا جعفریان، رئیس سازمان سینمایی حوزه هنری و یاسر فریادرس، مدیر مرکز مستند سوره عصر روز شنبه ۲۴ آبان ماه در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد.

به گزارش سینماخانه و به نقل از روابط عمومی سازمان سینمایی حوزه هنری؛ در ابتدای این مراسم سعدالله زارعی گفت: در مستند «سوریه، پرونده یک بحران» که پژوهش، گردآوری، چینش تصویری و روایت روان بسیار خوبی داشت، در واقع برای اولین بار رخدادهای سوریه در یک مجموعه که از سال ۲۰۱۱ آغاز شده بود، تصویر شده است و شناخت نسبتا جامعی به مخاطب ارائه می‌کند.

وی تصریح کرد: البته در این مستند ارجاعاتی به پیش از بحران هم شده است، اما عمده کار در رابطه با بحران سوریه است، همان طور که در روایت بحران آمده است، مثلا ماجرای «درعا» تحت تاثیر بهار عربی رخ می‌دهد و یک درگیری محسوسی بین این جوانان معترض و نیروهای پلیس رخ می‌دهد. خب این یک بخشی از ماجراست و بخش دیگر ماجرا بحران امنیتی سوریه است که در واقع با شکل گیری گروه‌های تروریستی و گسترش بسیار سریعی که این‌ها پیدا می‌کنند و به سرعت تبدیل به یک جبهه سیاسی و نظامی می‌شوند. ترکیب سیاست و اسلحه در اینجا شگل می‌گیرد و ادامه پیدا می‌کند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی ادامه داد: در ماجرای «درعا» و حمص و فرضا دمشق و.. یک ماجرای کم‌تر از شش ماه سیاسی بود و تمام می‌شود. اما بحران امنیتی و آنچه امروز هم بخش‌هایی از آن را در نقاطی از سوریه به ویژه در ادلب شاهد هستیم نمایی از وضعیت دوم است، همچنین حضور نظامی آمریکایی‌ها و ترکیه‌ای‌ها که مقداری هم جنبه نمادین دارد، در واقع نشانی از ادامه جریان سیاسی در سوریه است و جنبه‌ای سیاسی و امنیتی دارد.

زارعی افزود: مستند «سوریه پرونده یک بحران» سعی کرده است این دو مسئله را جدا ببیند و در حقیقت هم همین است، یعنی یک ماجرای سیاسی داریم که البته در میان کشورهای عربی مسئله مقبولی است، یعنی یک حاکمیتی مانند نظام سوریه چه به لحاظ تک حزبی بودن و فضاهای امنیتی بر یک کشور عربی که فقط هم حکایت سوریه نیست، بلکه در اردن، مصر، عربستان سعودی، کویت، قطر، عمان و… همین شکل است و نوع حکومت داری در کشورهای عربی، شیوه و وضعیتی مشابه و مرسوم دارد.

وی با تاکید بر اینکه در سوریه برخلاف دیگرکشورهای عربی روح آرمان گرایی وجود دارد، گفت: در سوریه روحی حماسی، آرمان گرایانه و افتخارآمیز به واسطه مقابله با اسرائیل وجود دارد که در بسیاری از کشورهای عربی نیست. البته هم چون همه جوامع این هم وجود دارد که مردم در خیابان بیایند و اعتراضی بکنند، اتفاقی عمومی در منطقه غرب آسیا و به ویژه جهان عرب است.

زارعی افزود: آنچه در جهان عرب معمول نیست، سازمان‌دهی گروه‌های تروریستی است که از همه طرف حمایت‌های تسلیحاتی، سیاسی، حقوقی، رسانه‌ای، مخابراتی، اطلاعاتی و… به صورت فردی یعنی یک کشور و به صورت اجتماعی یعنی چند کشور (در یک مقطعی ۱۸۰ کشور) می‌شوند. خب این اتفاق در جهان عرب طبیعی نیست. مخصوصا وقتی رژیم‌های دیکتاتوری منطقه به نام مبارزه با دیکتاتوری بیایند در سوریه دخالت کنند. به نام اصلاحات، رژیم‌هایی که بیش از ۸۵ سال است که یک مختصر اصلاحاتی را خودشان نپذیرفتند، یک خاندانی ۸۵ سال است که دارد بر عربستان حکومت می‌کند، مشابه آن دارد بر اردن و دیگر کشورهایی از این دست حکومت می‌کنند نیز بیایند و در مورد سوریه داعیه دار اصلاحات در نظام حاکمیتی آن کشور شوند که واقعا طنز بحران سوریه است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: معتقدم «سوریه، پرونده یک بحران» به نحو بارزی تلاش کرده این روند تحول را توضیح و نشان دهد. من آن طور که مدتی قبل مستند را ملاحظه کردم، بحثی در رابطه با بحران سوریه مطرح است که به اندازه همان تفکیف بحث سیاسی و نظامی و امنیتی اهمیت دارد که خیلی مهم است و آن راه شناخت تروریست‌ها و معرفی آن‌ها است؛ به واقع کلمه تکفیری درباره این تروریست‌ها صدق می‌کند، تکفیر یعنی اینکه کسانی با یک اصطلاح بیان مذهبی بخواهند طرف مقابلش را به چیزی متهم کند که ریختن خون او مباح باشد.

زارعی تصریح کرد: تکفیر این است که انسان با یک بیان مذهبی هم کیشان خود را یا انسان‌ها را متهم به کفر کند تا ریختن خون آن‌ها، آزار آن‌ها و… مباح باشد. در این بین یک سوتفاهم هم اتفاق افتاده وآن این است که با این تعریف برخی فکر می‌کنند تنها باید ارجاع تاریخی بدهند، مگرنه صحیح نیست.

وی افزود: برخی سواد تحلیل داعش ندارند، مقصر هم نیستند، داعش اکنون کمی شناخته شده است، در ابتدا اینگونه نبود، راحت این بود که بگویند داعش همان تکفیری، سلفی و.. هستند، در حالی که این یک جریان برخاسته اطلاعاتی است که سرویس‌ها امنیتی و جاسوسی با اهداف اطلاعاتی مشخص ایجاد کرده‌اند. آن جوانی که در آلمان مشغول کارهای انحرافی اخلاقی خود بود است، سپس ظرف یک ماه از آنجا به حلب سوریه می‌آید و پشت ماشین می‌نشیند و بدون هیچ شناخت و خصومتی مردم را به رگبار می‌بندد؛ خب یک سرویس اطلاعاتی آمده این‌ها را شناسایی کرده و یک سری بیان داده تا یک فاجعه بزرگی رقم بخورد و کشورهایی به آن گره خورده‌اند و هنوز هم این گروه وجود دارد.

زارعی با اشاره به بحران قره داغ گفت: در همین بحران قره داغ گفتند بیش از ۱۰۰۰ نفر از عناصر داعش آمده‌اند و مورد استفاده ترکیه در این ماجرا قرار گرفته‌اند. پس این‌ها یک گروه برخاسته از سازمان اطلاعاتی هستند با هدف تغییر در منطقه غرب آسیا به ضرر جبهه مقاومت؛ برای آن‌ها هزینه هنگفتی شده، آبروی آمریکا و اسرائیل خرج شده تا اتفاقی رقم بخورد اما به لطف خداوند با رشادت‌های مردان مقاومت اتفاق طوری دیگر رقم خورد.

این تحلیلگر سیاسی در پایان اظهار داشت: این مستند به سعی کرده به این جنبه برساختگی‌های اطلاعاتی هم اشاره داشته باشد. همت دوستان این بوده که ریشه‌های این ماجرا را آنطور که می‌شود به مخاطب نشان دهند.

در ادامه مراسم محسن یزدی مدیر شبکه مستند گفت: قصد ما در تولید «سوریه، پرونده یک بحران» این بود که مخاطب ابتدا بفهمد ماجرا چه هست؛ چراکه همواره آثار مختلفی را در رابطه با سوریه تولید کرده‌ایم که مخاطب از اصل و فرع ماجرا اطلاع ندارد.

وی تصریح کرد: این مستند محتوای خوبی دارد و به نظر بنده از این نظر با ارزش است که مخاطب متوجه می‌شود در سوریه چه رخ داده است و البته ممکن است برخی کاستی‌ها هم وجود داشته باشد، اما خب‌ان موارد هم خیلی جزئی است.

در ادامه حمیدرضا جعفریان، رئیس سازمان سینمایی حوزه هنری در رابطه مجموعه مستند «سوریه، پرونده یک بحران» گفت: این مستند سعی کرده است روایتی کامل از اتفاقات سوریه با استناد به اسناد معتبر و در گفت و گو با افراد متنوع در نقاط مختلف جهان را به تصویر می‌کشد، تقریبا این اولین بار است که مخاطب ایرانی بحران رخ داده در سوریه از سال ۲۰۱۱ و حتی زمینه‌های پیش از این را با جزئیات متوجه می‌شود که بیان این مسئله بسیار لازم بود.

وی تصریح کرد: یکی از نقاط مثبت هم اطلاعاتی در رابطه با گذشته حاکمیت سوریه و دوران حافظ اسد که در قسمت ابتدایی به نوعی برای مخاطب تصویری واضح از نقاط مقابل نظام سوریه را نشان می‌دهد.

رئیس سازمان سینمایی حوزه هنری در پایان اظهار داشت: برای تاثیرگذاری بیشتر آثاری که به صورت مجموعه‌ای تولید می‌شوند، باید بیش از یک دوره پخش در نظر گرفته شود، که امیدوارم همکارانم در مرکز مستند سوره با همکاری و حمایت شبکه مستند و دیگر شبکه‌های سیما بازپخش‌های متعددی را برای «سوریه، پرونده یک بحران» در نظر بگیرند. مسئله پخش بسیار مهم است و همان طور که باید تولیدات با کیفیت داشته باشیم باید پخش و توزیع مناسبی هم صورت گیرد.

در پایان این مراسم نیز یاسر فریادرس، مدیر مرکز مستند سوره ضمن تقدیر از حضور دکتر سعدالله زارعی و مدیران حوزه هنری و شبکه مستند، اظهار داشت: در مورد سوریه آثار متعددی تولید شده است و مستند‌های خوبی هم در این زمینه داریم، اما هیچ وقت یک کار اطلاع رسان و جامع از صفر تا صد ماجرای سوریه در فضای مستند تولید نشده بود که به اعتقاد بنده «سوریه، پرونده یک بحران» سعی کرده این خلا را جبران کند.

وی تصریح کرد: این مستند دومین مجموعه مستند تولید مرکز مستند سوره است که در سال جاری روی آنتن رفته و ما هم چون دیگر آثار صرفا به پخش در شبکه مستند اکتفا نمی‌کنیم. از طرف دیگر هم به دنبال راه‌های عرضه آثاری از این دست در حوزه بین الملل هستیم تا انشاالله آن آگاهی بخشی  و واقع نمایی که نسبت به رخداد‌های سوریه مدنظرمان بوده است را در دیگر کشورها به ویژه کشورهای همسایه بیان کنیم.

فریادرس افزود: این مستند صرفا بیان یک تاریخچه یا یک تحلیل نیست، این مستند حرف‌های روزآمدی برای مخاطب خود بیان می‌کند.

مدیر مرکز مستند سوره در پایان اظهار داشت: سیاوش سرمدی از نظر من روایت منصفانه‌ای از ماجرای سوریه داشته است و این انصاف در روایت به همراه مصاحبه‌های درجه یک و آرشیو دیده نشده مخاطب را همراه خود خواهد کرد.

در پایان این مراسم از پوستر و نشان واره مجموعه مستند «سوریه، پرونده یک بحران» که توسط محمد رازقی طراحی شده بود، رونمایی شد.

لازم به ذکر است، مستند «سوریه پرونده یک بحران» کاری از سیاوش سرمدی، پنجشنبه هر هفته ساعت ۲۲ از شبکه مستند سیما پخش می‌شود.