به گزارش ارتباطات و اطلاع رسانی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، این مراسم در ادامه برنامه معرفی طرح «گرندکتاب» سینماحقیقت به منظور تشریح اهداف و اهمیت اعطای اعتبار نشر برگزار می‌شد.

شهاب‌الدین عادل در ابتدای این مراسم، گفت: برای اولین بار با کتابی برخورد داریم که کلیه نظریه‌های فیلم مستند را در یک طبقه‌بندی منطقی جمع کرده است و هم جنبه تاریخی و هم تحلیلی نظریه‌ها را با ذکر مثال و نظرگاه‌ها و دیدگاه‌های نظریه‌پردازان مستند از گذشته تا امروز آورده است.

این پژوهشگر و مدرس دانشگاه، با تاکید بر اینکه «ارزش چنین کتاب‌هایی، به مرجع بودن‌شان است» توضیح داد: این کتاب، زمینه‌ای فراهم می‌کند که علاقه‌مندان پژوهش علمی بتوانند از آن به عنوان رفرنس استفاده کنند. البته آقای جهرمی در حوزه‌های دیگر سینما هم قبلاً چنین کتاب‌های مرجعی داشته‌اند.

عادل با اشاره به اینکه این کتاب سازمان منسجمی دارد که تئوری‌های اصلی را مطرح می‌کند، گفت: آقای ضابطی‌جهرمی با کتاب‌هایی که در حوزه سینمای مستند نوشته‌اند، دنبال این هستند که بوطیقای سینمای مستند ایران را از دل آن دربیاورند.
این عکاس و مستندساز با بیان اینکه «نظریه‌ها و گفتمان‌های سینمای مستند» می‌تواند سینمای ایران را از دیدگاه تئوری‌های مستند بررسی کند، یادآور شد: در این شرایط، با تمرکزی که قرار است روی فیلم مستند صورت بگیرد با توجه به اعتباری که برای کتبی در این زمینه قرار است اختصاص یابد (طرح گرنت)، بهترین شروع همین کتاب بود.

ارد عطارپور در این مراسم رونمایی با اشاره به پیشینه آشنایی خود با احمد ضابطی‌جهرمی گفت: از سال ۶۲ که من وارد عرصه آموزش سینما در باغ فردوس شدم، غذای فکری لازم را از آثار استاد جهرمی دریافت می‌کردم و این روند چهل سال ادامه داشته است؛ یعنی آبشخور فکری من و خیلی‌های دیگر، از کتاب‌های مرجعی است که ایشان نگاشته یا ترجمه کرده‌اند.

این مستندساز پیشکسوت با اشاره به اینکه «ما با یک شخصیت کاملاً منحصر به فرد در سینمای ایران مواجهیم»، گفت: نسل‌های پی‌درپی آمدند و رفتند اما همچنان احتیاج به دانسته‌ها و مراجعی داشتند که استاد ضابطی‌جهرمی ارائه کرده‌اند. کسی که هرگز این فضا را خالی نکرد و ما، دائما با دانسته‌های ایشان به سینمای دنیا نزدیک می‌شدیم. ایشان یک محققِ مفسر و نظریه‌پرداز سینمای ایران است که برای چهل سال وزنه بی‌بدیل سینمای مستند بوده است. عرصه تولید ما بدون پشتوانه پژوهشی، خیلی قدرت پرواز و پیشرفت ندارد و این پشتوانه سینمای مستند را در آثار استاد جهرمی می‌بینیم.

عطارپور در پایان یادآور شد: ایشان سینمای مستند را به شکلی نظریه‌پردازی می‌کند که با سینمای تولیدی و بومی کشور تطبیق می‌یابد و این کار مهمی است. مثال‌هایش هم در کتاب‌هایش نشان می‌دهد که همواره در بطن سینمای مستند ما بوده و اینکه روش‌مندی و شکل‌شناسی سینمای مستند، چگونه است.

«احمد ضابطی جهرمی» هم در ادامه درباره کتاب «نظریه‌ها و گفتمان‌های سینمای مستند» گفت: این اثر برای من هم وجه عاطفی دارد و هم وجه علمی. اما فعلاً وجه عاطفی‌اش نیرومندتر است چون تازه کتاب چاپ شده و دیگران باید قضاوت کنند که چقدر علمی است؛ اما حقیر معتقدم که یک اثر علمی آفریده‌ام.

او ادامه داد: باید تشکر کنم از خداوند که در شرایطی بحرانی، که بین مرگ و زندگی بودم، توانستم این اثر را تمام کنم. تقریباً دو سوم کار را پیش برده بودم که در میانه بحران شدید کرونا، با خون‌ریزی شدید معده مواجه شدم و هیچ بیمارستانی من را نمی‌پذیرفت. تا اینکه توانستم بالاخره در یک بیمارستان بستری شوم؛ در همان لحظات که به فکر خانواده و دانشجویان و کتابم بودم، از خداوند خواستم فرصتی دهد که این کتاب را تمام کنم و این لطف شامل حالم شد. به پاس این لطف و عاطفه برآمده از آن، کتاب را تقدیم به عزیزانی کردم که بر اثر کرونا از دست دادیم.

این نویسنده و مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: البته هم‌زمان با این کتاب، اثر دیگری را هم به صورت موازی پیش می‌بردم اما هیچ کدام از کتاب‌هایم به این اندازه، با عاطفه نیامیخته است.

ضابطی‌جهرمی با اشاره به محتوای کتاب با تاکید بر اینکه «این اثر، در بالاترین مرتبه فکری من در زمینه سینمای مستند است.» گفت: من در این کتاب به یک متد رسیدم؛ اینکه از ایران یک صدایی شنیده می‌شود مبنی بر این که در حیطه نظام تفکر زیبایی‌شناسی در باب شکل، ایرانی‌ها پیشنهاد و رویکردی دارند. این رویکرد، برآمده از سینمای مستند ایران و مطالعاتی است که به عنوان پژوهشگر و آموزگار سینما در دانشگاه دارم.

این مستندساز و استاد دانشگاه با اشاره به متدی که برخواسته از تلقی و تفکر او نسبت به سینمای مستند است، توضیح داد: من علاوه بر سه جلد کتابی که تاکنون نوشته‌ام، دو جلد دیگر هم در دست تالیف دارم که اگر آنها هم تمام شوند با یک اطمینان می‌توانیم بگوییم که در شکل‌شناسی سینمای مستند، به رویکردی رسیدیم که دارای نظریه قابل توجیه و تحلیل و تصدیق و استدلال است.

ضابطی‌جهرمی در پایان خاطرنشان کرد: می‌توانیم بگوییم یک موسیقی چند صدایی داریم که همه کوک شده‌اند روی سینمای مستند. پس از این صحبت‌ها، جلسه پرسش و پاسخ با احمد ضابطی‌جهرمی مولف کتاب «نظریه‌ها و گفتمان‌های سینمای مستند» برگزار شد.

پانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم از ۱۸ آذرماه شروع شده و تا ۲۵ آذرماه ادامه دارد.