به گزارش سینماخانه؛ نمایش «برف سیاه» به نویسندگی و کارگردانی بابک داور از ۱۶ خرداد تا ۳ تیر ماه ۱۴۰۱ در پردیس تئاتر شهرزاد به روی صحنه رفت.
«برف سیاه»، یک نمایش داستانی‌ درباره آخرین روزهای زندگی یک نویسنده در زمان شوروی‌ سابق است. نمایش از شبی شروع می‌شود که این نویسنده قصد خودکشی دارد. اما درست در لحظه آخر، ورود یک مهمان ناخوانده باعث می‌شود به زندگی برگردد و وارد یک بازی بشود.
بابک داور درباره ایده اولیه نمایشنامه گفت: «تقریباً چهار سال پیش بود. آن زمان تصمیم گرفتم داستانی درباره یک نویسنده بنویسم. چون نویسنده‌ها و شاعرها، شخصیت‌های محبوب من هستند و معمولاً دوست دارم شخصیت‌های اصلی نوشته‌هایم، نویسنده یا شاعر باشند. مثل خودم.»
وی افزود: «علاقه‌ زیادم به ادبیات روسیه و البته رمان برف سیاه نوشته میخائیل بولگاکف، باعث شد که موقعیت زمانی داستانم را شوروی در نظر بگیرم. زمانی که نویسنده‌ها و هنرمند‌ها، روزگار سختی را می‌گذراندند و به شدت تحت فشار سیاسی بودند.
البته من اصلاً دوست نداشتم کارم سیاسی یا برای نشان دادن شرایط آن زمان باشد. چون من هنرمندم و اعتقادم بر این است که باید بسازم، خلق کنم و رسالتم را بالاتر از به تصویر کشیدن می‌دانم. پس فقط یک موقعیت ساختم و یک نویسنده که همه نوشته‌‌هایش گوشه اتاقش خاک می‌خورند.»
داور همچنین گفت: «من تا حالا نشده است که نوشتن متنی را شروع کنم و ادامه‌ اش را بدانم. همین و فقط همین ایده را داشتم. یادم است یک روز مقدمه کار را برای یکی از دوستان بازیگرم تعریف کردم و او به من گفت: «حتماً بنویس. این کار خوبیه.» از همان موقع، شروع کردم به نوشتن این نمایشنامه و چهار سال بعد، یعنی اواخر آبان ۱۴۰۰، متن کامل شد. من خیلی روی نوشتن متن حساس هستم و به نوعی وسواس دارم. شاید نوشتن یک صحنه، برای من یک سال طول بکشد و همین هم باعث می‌شود که دیر به دیر کار بسازم.»

بابک داور پیش از این نمایشنامه «ابدیت، دوشنبه است» را نوشته و در سال ۹۸ در پردیس تئاتر شهرزاد نمایشنامه خوانی کرده بود.
داور مراحل ساخت نمایش «برف سیاه» را اینگونه شرح داد: «وقتی متن کامل شد، از دوستان نویسنده و منتقدم خواستم که متن را بخوانند و نظرشان را به من بگویند.

خوشبختانه، نظر دوستان مثبت بود. فقط ایرادهایی به کار گرفتند که من در بازنویسی، برطرفشان کردم.
سپس با حسام راد، تهیه کننده و آهنگساز پروژه صحبت کردم. چون همیشه حسام اولین کسی هست که از تصمیمات من با خبر می‌شود و هیچ موقع هم من را تنها نمی‌گذارد. ایشون هم نظرش برای ساخت کار مثبت بود و تصمیم بر این شد که کار را بسازیم.
در حین نوشتن متن، محمد عبداللهی را برای نقش “مقصودف” انتخاب کرده بودم و اصلاً “مقصودف” را محمد می‌دیدم. ما قبلاً هم بارها با هم کار کرده بودیم و کاملاً با سلیقه کاری هم آشنایی داشتیم. یادم هست روزی که متن را برای او فرستادم، گفتم: «محمد، حتماً و حتماً باید این نقش رو تو بازی کنی. حتی اگه وقتش رو نداشته باشی. مقصودف تویی.» اون زمان محمد گرفتار بود و دو تا پروژه تئاتر داشت؛ اما نه نگفت. پس با تمرین‌های کم شروع کردیم تا پروژه‌هایش تمام بشود. بعد هم به خاطر این نقش، کار دیگه‌ای را قبول نکرد.
بازیگر بعدی نرگس هاشمی بود که نرگس را هم در زمان نگارش متن، انتخاب کرده بودم و البته با نرگس هم مثل محمد، بارها کار کرده بودم و دقیقاً به نرگس هم گفتم باید حضور داشته باشد. ایشون هم قبول کرد.
باقی بازیگرها را انتخاب نکرده بودم و چند سالی هم بود که از تئاتر فاصله گرفته بودم و این کار را سخت می‌کرد. اما خداروشکر، با کمک محمد و دوستان کارگردان، با بازیگرهایی آشنا شدم که همه آنها دقیقاً همام شخصیت‌هایی بودند که می‌خواستم.
سخت‌ترین انتخابم که خیلی زمان برد، علی‌اصغر حبیبی بود. این شخصیت را نمی‌توانستم پیدا کنم. بازیگرهای خوبی می‌آمدند ولی، آن شخصیتی که می‌خواستم، نبودند تا اینکه یک شب روی صحنه نمایش “آکتور” علی را دیدم. بعد نمایش به علی گفتیم و شرایطی پیش آمد که توانستیم با علی‌اصغر حبیبی برای این نقش همکاری کنیم.
عوامل پروژه هم که از قبل با هم دوستی داشتیم و کار کرده بودیم و همان طور که در یکی از اجراها هم گفتم: من بهترین‌ها رو در کنارم داشتم.
در ادامه با پردیس شهرزاد صحبت کردیم‌ که از ابتدا هم انتخاب اول و آخرمان بود و خوشبختانه، قرار بر این شد که در این زمان، اجرا برویم.»

نرگس هاشمی از بازیگران این نمایش که در نقش «گریشا ایوازوفسکی» هنرنمایی کرده بود درباره این شخصیت گفت: «گریشا یک کارگردان تئاتر است که تئاتر مستقل مسکو کار می‌کند. وقتی که نمایشنامه را خواندم با توجه به توضیحات کارگردان و برداشتی که از شخصیت داشتم او را یک زن مغرور و خودشیفته دیدم که در عین حال دچار کم خود بینی است و سعی می‌کند این ضعف خود را پشت غرور کاذب خودش بپوشاند.»
هاشمی اضافه کرد: «کارگردان ما سعی داشت تا فضای نمایش را مانند فیلمهای نوآر بسازد. از طراحی لباس گرفته تا طراحی نور همه تحت تاثیر فیلمهای نوآر است. چیزی که خود کارگردان نیز به آن علاقه دارد و در کارهای گذشته خودش نیز به کار برده است.»
بابک داور در آخر درباره هدف از اجرای این نمایش گفت: «راستش من نمایش نمی‌سازم که چیزی به مخاطب نشان بدهم یا حرفی بزنم یا پیامی به او برسانم. ترجیح می‌دهم برای مخاطبم داستان تعریف کنم و به او اجازه فکر کردن بدهم. البته این صحبت من به این معنی نیست که ساخته‌ی من هیچ مفهومی برای ارائه ندارد. در نمایش من، تاریخ هست، ادبیات هست، فلسفه هست، روان‌شناسی هست و… ولی نقش اصلی یا شاید بهتر باشد بگویم، نقش ظاهری را داستان بازی می‌کند و این موارد، داخل داستان هست تا مخاطب به خواست خودش، پیدایشان بکند.
در نهایت باید بگویم که این نمایش به طور تخصصی به یک بیماری خاص مربوط است و به روان هم پرداخت کرده که با توجه به شرایط داستان، بهتر است فعلاً راجع به آن صحبت نکنیم.»

در نمایش «برف سیاه » علاوه بر محمد عبداللهی، نرگس هاشمی و علی اصغر حبیبی، سحر ‌رستمیان، افشین ‌کامیاب‌فرد، شاهین ‌بامداد، محدثه ‌مشتاقی و مسعود ‌دکامی به ایفای نقش می‌پردازند.
دیگر عوامل این نمایش عبارتند از: تهیه کننده: حسام راد، سرمایه گذار و مدیر تولید: محمد ‌حسین ‌ارجمند، مجری طرح و نماینده اجرایی: محمد ‌لهاک، موسیقی: حسام ‌راد، طراح صحنه: محمد ‌فرسنداج، طراح گریم: مهدیه ‌نایبی، طراح لباس: مریم ‌جهانبخش، طراح نور: وحید رضایی، مدیر صحنه: وفا ‌باقری، دستیار تهیه کننده: مسعود ‌دکامی، دستیار کارگردان: محمدامین ‌منصف ‌نژاد، دستیار گریم: کبری آقایاری، دستیاران صحنه: آهو قدس، علی ‌ابارقی، سحر ‌پورمعراج و محمدرضا دینکو، دوخت لباس: طاهره سیدی، طراح لوگو و پوستر: فرهاد ‌توکلی طراح موشن: طه ‌فرجی ‌برزگر، سرپرست تولید محتوا: کوروش توکلی، عکاس: مهرداد ‌حسین ‌زاده و کیمیا زارعی، مدیر اجرایی: امیرحسین ‌شیخان، دیجیتال مارکتینگ: علی ‌اکباتانی
نمایش «برف سیاه» از ۱۶ خرداد تا ۳ تیر، ساعت ۲۱:۴۵، در سالن شماره ۳ پردیس تئاتر شهرزاد به روی صحنه رفت.

سینماخانه / خبرنگار: فرشید حاجیان