رقص سکوت بر صحنه‌ای سنتی
به گزارش سینماخانه؛ نمایش «اطربمو» که در تالار حافظ به روی صحنه می‌رود، تجربه‌ای تأثیرگذار و متفاوت از تلفیق سنت‌های نمایشی ایرانی و اجرای مدرن را به مخاطب عرضه می‌کند. آنچه این اجرا را برجسته می‌سازد، تمرکز بر زبان بدن و عناصر بصری و شنیداری است که در غیاب کامل دیالوگ، بار سنگین روایت و ارتباط با تماشاگر را به دوش می‌کشد.

طراحی صحنه به شکلی کاملاً سنتی و مینیمال صورت گرفته است. این سادگی، نه به معنای فقر صحنه، بلکه نشانه‌ای از تمرکز بر بازی و مفهوم است. المان‌ها در عین سادگی، کاملاً در اختیار بازیگر و نیازهای صحنه قرار دارند و به شکل مؤثر در خدمت روایتگری هستند. در بخش طراحی لباس، استفاده هوشمندانه از پارچه‌های ساده‌ای چون لنگ، ضمن ارجاع به فضاهای سنتی و دوره‌گردی، بی‌آلایشی و فقر شخصیت‌ها را به زیبایی نشان می‌دهد.

حضور آلات موسیقی سنتی از جمله کمانچه و تنبک که در طول نمایش همواره در صحنه و در اختیار بازیگران است، یک عنصر حیاتی در نمایش محسوب می‌شود. موسیقی به همراه پخش تصنیف‌های سنتی از یک ضبط صوت قدیمی که خود به المانی نوستالژیک در صحنه تبدیل شده، فضای عاطفی نمایش را غنا می‌بخشد.

مهم‌ترین ویژگی اجرا، استفاده از بازیگران بدون دیالوگ در نقش «ناتوان از تکلم» است. این تصمیم جسورانه، بار سنگین روایتگری را بر دوش زبان بدن و میمیک صورت بازیگران (سعید حاجی‌حیدری و محسن ابوالفتحی) می‌اندازد. تسلط کامل بازیگران بر آمادگی بدنی و قدرت بیان حرکتی، این غیاب کلامی را به نقطه‌قوت تبدیل کرده و ارتباطی مستقیم و ملموس با تماشاگر ایجاد می‌کند؛ ارتباطی که با تشویق و خنده حضار در طول نمایش، تأیید می‌شود.

توانایی آن‌ها در برقراری ارتباط عمیق با مخاطب، تنها با تکیه بر حرکت بدن و صورت، شاهدی بر آمادگی بدنی لازم و تسلط کاملشان بر نقش است. این سکوتِ گویا، چنان تأثیرگذار است که تماشاگر با تشویق و خنده در طول نمایش، این ارتباط را پاسخ می‌دهد و حس همراهی ایجاد می‌کند. حتی لحظاتی از دعوا و کتک‌کاری فیزیکی، بدون نیاز به کلام، عمق تضاد و درگیری میان شخصیت‌ها را منتقل می‌کند.

نمایش با بهره‌گیری مؤثر از بخش‌های مختلف صحنه و ایجاد فضاهای متغیر، دینامیک اجرایی را حفظ می‌کند. اما اوج تأثیرگذاری و تلخی نمایش، در پرده پایانی رقم می‌خورد؛ جایی که بازیگران برای امرار معاش و تأمین پول، تمام دارایی خود را به حراج می‌گذارند. این حراج شامل اشیای ساده‌ای می‌شود که برای آن‌ها ارزش مادی ندارد، اما حامل خاطراتی عمیق است.
لحظه‌ای که آن‌ها مجبور می‌شوند خاطرات و دارایی‌های گذشته، مانند قاب عکس و لباس پدر و مادر یکی از شخصیت‌ها، را برای فروش ارائه کنند، پایان تلخ و غم‌انگیز نمایش را به اوج می‌رساند و حس از دست دادن و استیصال را به مخاطب منتقل می‌کند. در نهایت، با باقی‌مانده همان دارایی اندک و باقیمانده امید، این شخصیت‌ها به سیاه‌بازی و نقش جدید روی می‌آورند که می‌تواند نمادی از بازگشت به ریشه‌ها، یا تلاشی تلخ برای بقا در قالبی جدید باشد.
«اطربمو» با این تکنیک‌ها و اجراهای درخشان، نه تنها یک نمایش بصری، بلکه یک تجربه حسی است که توانسته است با تکیه بر حرکت و موسیقی سنتی، داستانی از استیصال، میراث و امید را در قالبی جذاب و گیرا به مخاطب ارائه دهد.
سینماخانه / سهیلا انصاری