مستند «کودتای ۵۳» که در جشنواره بین المللی «سینماحقیقت» نمایش داده می‌شود اسنادی تازه و جذاب درباره کودتای ۲۸ مرداد و دکتر محمد مصدق ارائه می‌دهد.

قصه از کجا شروع شد؟
تقی امیرانی مستندساز ایرانی زمان تحقیق برای ساخت فیلم مستندی درباره کودتای ۲۸ مرداد به مدارک و اسنادی دست یافت که دهه ها از چشم مردم و اغلب تاریخ نویسان این حوزه پنهان بود. اسنادی که بسیاری از زوایای تاریک تاریخ ۶۷ ساله  این رویداد را روشن کرده است. «کودتای ۵۳» محصول ده سال مطالعه و بررسی اسناد محرمانه و پیگیری مصرانه برای درک جزئیات حیرت‌انگیز کودتاست. به این اعتبار، فیلم روایتی از کودتای ۲۸ مرداد به دست می‌دهد که تاکنون روی پردهٔ سینما دیده نشده است.

دو ماجرا که محور رابطه ایران و آمریکا هستند
امیرانی درباره اینکه چرا پس از گذر بیش از شش دهه توجهش معطوف به کودتای‌۳۲ شده می‌گوید: «این فیلم مبنایی کاملا امروزی دارد. دلیل ندارد شما بخواهید داستانی تاریخی را روایت کنید که ارتباطی با تاریخ معاصر نداشته باشد. این برهه مهمی از تاریخ ماست که امروز باید روایت شود.»
این کارگردان ادامه می‌دهد: «هری ترومن، رئیس‌جمهور دمکرات آمریکا و هم‌عصر دکتر مصدق زمانی گفته بود در دنیا چیز جدیدی به جز وقایع تاریخی که شما هنوز درک درستی از آن ندارید، وجود ندارد. برای آمریکایی‌ها ایران پیش از واقعه تسخیر سفارت آمریکا وجود ندارد. برای ایرانیان، کودتای ۲۸ مرداد لحظه‌ای تعیین‌کننده است. این دو رویداد اساس تاریخ رابطه میان ایران و آمریکا را شکل می‌دهد.»
امیرانی بدون اشاره مستقیم به انتخاب دونالد ترامپ به‌ عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا و چرخش اساسی سیاست آمریکا در قبال ایران در می‌گوید: «زمان بهتری برای روایت آنچه در ایران ‌در سال‌۱۳۳۲ رخ داد، وجود ندارد. درست در این دوره است که می‌توانیم میان آنچه در آن زمان رخ داد و آنچه در این زمان در حال رخ دادن است، ارتباط منطقی بر‌قرار کنیم.»
این مستندساز افزود: «امروز همچنان دولت آمریکا در قبال ایران پیگیر سیاست‌هایی است مشابه سیاست‌هایی که منجر به وقوع کودتای ۲۸مرداد شد‌. امروز مثل آن موقع در دوران بسیار پر‌نوسانی از روابط میان ایران و آمریکا قرار داریم. ایران همچنان در صدر برنامه‌های دستگاه سیاست خارجی آمریکا قرار دارد.»
مستند «کودتای ۵۳» ساخته تقی امیرانی در چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» نمایش داده می‌شود. این مستند درباره دولت محمد مصدق و تلاش آمریکا برای سرنگونی این دولت ملی است.

چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» با دبیری محمد حمیدی مقدم از ۲۵ آذر شروع شده و تا دوم دی ماه ادامه دارد. این جشنواره به صورت آنلاین برگزار می‌شود.

سینماخانه/ حامد بهجتی