به گزارش سینماخانه و به نقل از ستاد خبری شانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت»، در چهارمین روز از شانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت»، کارگاه انتقال تجربه با موضوع «نوشتار متن مستند» توسط حسن نقاشی برگزار شد.
حسن نقاشی در ابتدای این مراسم گفت: بعد از چندین بار حضور در هیات انتخاب و داوران جشنواره های مختلف و کارشناسی برخی فیلم ها در تلویزیون، احساس کردم که در این چندین سال اخیر نوشتار متن نادیده گرفته شده است. مستندسازی علاوه بر اینکه باید یک شاخه سینمایی شود، حداقل بحث نوشتار متن نیز باید به عنوان یک اصل درنظر گرفته و رعایت شود. این نکته برای سینمای مستند ایران بسیار بد است که کارها به جای پیشرفت از لحاظ بیانی افول داشته‌اند.
وی ادامه داد: باید این را در نظر گرفت که امروزه در سینمای مستند ایران و در کنار کمک‌های ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف، این تلاش فردی مستندساز است که به نتیجه می‌رسد.
نقاشی در بخش دیگری از این کارگاه بیان کرد: نگاه متعصبی در سینما وجود دارد که گفتار متن به نوعی مانع از بیان حقیقت می‌شود و مطرح می کنند که استفاده از گفتار متن به یک دانای کل تبدیل شده و در واقعیت اتفاق، دخل و تصرف ایجاد می‌کند. جایی گفتار متن کمک می‌کند که نگاه شخصی دارید. شما درنظر داشته باشید، مثلا اگر صرفا یک صندلی را نشان دهید، تصویر در قدم اول حرف خود را می‌زند و دیگر نیازی نیست که بگویید این یک صندلی است اما گفتار متن می‌آید و معنای پشت تصویر را ارایه می دهد و بیان می کند که این آخرین صندلی‌ست که ناصرالدین شاه بر آن نشسته است. آن وقت است که این گفتار متن درست در جای خود می نشیند.
این مستندساز گفت: آسیب زدن گفتار متن غلط بسیار زیاد است و علاوه بر این موضوع عده‌ای نیز قدرت نوشتار متن قوی ندارند و این موردی است که در متاسفانه در فیلم‌های امسال جشنواره نیز وجود دارد.
حسن نقاشی با بیان استفاده از استعاره ها و تمثیلات به جای تعریف توضیح داد: خود من تلاش می‌کنم تا در مستندهایم از تعریف خارج شده و به استعاره‌ها بپردازم. مستندهای تعریفی که بسیار گزارشی و انشایی هستند حتی در تلویزیون هم دیگر جایی ندارند و در آن ها آگاهی مخاطب از محصول نیز بیشتر است و این آثار از مخاطب خود عقب تر هستند.
وی افزود: البته که گفتار متن نیاز به تجربه دارد اما باید زبان تعریف را کنار گذاشت، زبانی که از سطح فهم جامعه پایین‌تر است و باید به زبان تمثیلی و استعاری روی آورد تا در کوتاه‌ترین زمان و ساده‌ترین حالت ممکن حرف خود را بیان کرد. اشراف به استفاده از ضمایر اول شخص و سوم شخص نیز نکته بسیار مهم در نوشتار متن در مستند است. گفتار متن زمانی شکل می‌گیرد که پژوهش دقیقی انجام شده باشد و زمانی یک اثر در این بخش ضربه می‌خورد که پژوهش درستی برای آن انجام نشده باشد.
در بخش دیگری از این برنامه حسن نقاشی به لزوم مشخص کردن موضع و دیدگاه مستندساز اشاره کرد و گفت: مشخص کردن موضع و نظرگاه و دیدگاه قدم اول گفتار متن در مستند است و باید مشخص کرد که قرار است به صورت گزارشی و خبری، توصیفی و تعریفی یا مستقل و متضاد پیش بروید.
همچنین در این برنامه بخش‌هایی از مستند «تپه‌های مارلیک» ابراهیم گلستان و مستند «خاطرات یک هفتاد و پنج ساله» محمدرضا اصلانی نیز پخش شد و نقاشی به ارایه توضیحات خود در خلال نمایش این مستندها پرداخت.
حسن نقاشی متولد ۱۳۵۴ و دانش‌آموخته مدرسه سینما تئاتر و کارشناسی ادبیات دراماتیک از دانشگاه آزاد و مدرس مستندسازی و عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند است. از آثار وی می‌توان به مستندهای «دا»، «مشی و مشیانه»، «درخت پارسیک»، «تیشتر»، «زروان»، «اقلیم هفتم»، «باژ و برسم»، «هوشیدر»، «هوم»، «مهرا»، «منطق‌الطیر»، «شاه جهان»، «دبستان پارسی»، «آثار عجم» و… اشاره کرد.
وی تاکنون موفق به دریافت بیش از ۳۰ جایزه داخلی و خارجی شده است که برخی از آن‌ها به شرح زیر است: جایزه بهترین فیلم، نشان طلا، مدال جشنواره استاتینای رومانی، جشنواره فولکلور و قوم شناسانه، جایزه بهترین فیلمنامه از جشنواره بین‌المللی BAR، تندیس و دیپلم افتخار بهترین نویسندگی گفتار متن پانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» برای فیلم مستند «دبستان پارسی»، تندیس و دیپلم افتخار بهترین کارگردانی فیلم مستند از پانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» برای مستند «دبستان پارسی».
شانزدهمین جشنواره بین المللی «سینماحقیقت» ۲۰ تا ۲۵ آذرماه به دبیری محمد حمیدی مقدم در پردیس سینمایی ملت در حال برگزاری است.
نظرات