چهار صندوق استاد بیضائی به رهبری “آناهیتا زینی وند” بعد از سال ها سکوت از صفحه های دیوان نمایش سرگشود و با دست های قدرتمند کودکان زحمتکش کار در “تماشاخانه سه نقطه” به روی صحنه رفت.

نمایشنامه ای دو پرده ای که یکی از نمادگراترین نمایشنامه های بیضائی، در سال ۱۳۴۶ با مضمونی سیاسی و انتقادی نوشته شد. بیضائی در این نمایشنامه به نقد قدرت و استبداد در یک جامعۀ نمادین و همچنین تقابل و رابطۀ قدرت با اقشار گوناگون جامعه که هر کدام به رنگ خاصی مشخص شده است؛ می پردازد.

پس از سال ها نمایشنامه چهار صندوق به کارگردانی “آناهینا زینی وند” در تماشاخانه سه نقطه به روی صحنه رفت؛ بانویی که سال هاست عضو بنیاد همدلان کودک و نوجوان و جمعیت دفاع از کودکان کار می باشند و به گفته خودشان”با نمایش یونان شروع کردم و کم کم که بچه ها با تاریخ نمایش ایران و جهان آشنا شدند. شروع به خواندن نمایش نامه های ایرانی و خارجی کردیم و بعد به شیوه استانیسلاوسکی روی بدن و بیان و حس بچه ها کار کردم .”خانم زینی وند چند سال به صورت مستمر کودکان کار را تحت حمایت خود به جایی رساندند که در پاییز ۹۵ آماده آفرینش نقش هایی بوده اند که شب های زیادی زیر بار خستگی روزگارِ سخت، به ذوق آفریده شدن آن روی صحنه، امید به این اتفاق را زیر لب برای دل خسته شان لالایی می خواندند که شاید روزی برسد که بتوانند به نگاه های پرترحم مردمان شهرشان ثابت کنند که ما هم می توانیم… تنها کافی است؛”کسی بیاید” همان کسی که استاد بیضائی در نمایشنامه خود در نقش سیاه می گوید: “یکی می آید … یکی می آید مرا نجات می دهد.”

خانم “آناهینا زینی وند” درخصوص چرایی اجرای این نمایش توسط کودکان کار به سینماخانه گفت: این را در بچه ها دیدم که با هویتی قابل احترام و با تکیه بر نمایش، خودشان و اطرافشان را تا چه اندازه مستقل تر از قبل می بینند. این بچه ها معمولاً شانس دانشگاه رفتن را ندارند و من می خواستم برای روبه روشدن با زندگی آماده شان کنم هدف اصلی من این بود و مهمتر اینکه، این آموزش ها باید از همان بدو تولد، کودکان را با نمایش و موسیقی آشنا کرد، کودکی که هنر را درک می کند حتی اگر پزشک، وکیل، قاضی و… شود؛ به سمت انسانیت بیشتر پیش می رود. دیگر معیارها قالبی نمی شود، چرتکه ای و مالی نمیشود، هنر مردمی می شود و در بستر جامعه حرکت می کند.

زینی وند همچنین درخصوص دلیل انتخاب این نمایشنامه عنوان کرد: چهار صندوق نمایشنامه ای آموزنده اثر استاد بیضائی است. و اثری است که با درک آن شناخت بیشتری نسبت به محیط پیرامونت خواهی داشت و البته که این  بچه ها نا آشنا هم نیستند؛ چرا که از پنج شش سالگی با اقشار مختلف جامعه در تعامل هستند و از سوی برخی از اقشار دچار آسیب های روحی  شده اند. در این سن، هنر توانسته کمک کند تا راه درست زندگی اشان را بهتر انتخاب کنند.

زینی وند ادامه داد: از روش های خاصی برای بچه ها استفاده کردیم که یکی از آن ها روش فاصله گذاری بود که بازیگر بداند بازیگر است و در حین اینکه می داند بازیگر است ولی بازی کند که همان فاصله گذاری هایی است که در سیستم برشت هست. من همیشه به بچه ها یادآوری کردم که هنر باید مردمی باشد و نباید آنقدر در حس غرق بشوید که  تماشاچی را فراموش کنید شما برای تماشاچی یک پیام دارید، و اگر هنرت برای مردم نباشد و نتوانی آن ارتباط را با مردم داشته باشی تو یک صنعت گری نه هنرمند. گروه اولیه ما شامل ۴۰ نفر بودند و ریزش کردند تا به این گروه رسیدیم. تئاتر بدن، بیان، بازیگری، فیلم دیدن، تحقیق کردن درباره نویسنده ها و نمایشنامه ایران و جهان، همه این کارها را بچه ها با جان و دل انجام می دادند و مشتاق بودند یاد بگیرند. آن ها باهوش هستند و در موردش تحقیق و تلاش کردند تا به نقش رسیدند. بچه ها در این چند سال چیزهای زیادی آموختند.

زینی وند در انتها عنوان کرد: زیبایی شناسی کار خیلی مهم بود ولی بودجه این کار را نداشتم و تمام هزینه ها را با کمک بچه های گروه فراهم کردیم و چون نگران بهره برداری تبلیغاتی از بچه های گروه بودم از نهادها کمکی دریافت نکردیم. مسأله گروه ما این نیست که بگویم بیایید یک سالن به ما بدهید و ما کار کنیم. بحث ما میلیون ها کودک کار و نگرانی از آینده این کودکان می باشد. چرا به جای گسترش کانون اصلاح و تربیت، مدارس هنر و تئاتر و امثال آن را  در هر منطقه گسترش ندهیم. دانشجویان داوطلب بسیاری داریم که حاظر هستند به این کودکان آموزش بدهند و این بچه ها آگاه بشوند و از آن غار مثل افلاطونی خارج بشود و ببیند که زندگی فقط شبح نیست زندگی واقعی را ببیند و درک کند.

نمایش «چهار صندوق» به کارگردانی آناهیتا زینی وند، و نقش آفرینی مسعود حیدری، فردین حبیبی، عارف غلامی، امین غلامی، نازیلا احمدی از ۱۶ آذر ماه تا هفتم دی ماه در تماشاخانه سه نقطه، سالن رکن الدین خسروی، واقع در بلوار کشاورز، خیابان کبکانیان، نبش خیابان مرتضی زاده، پلاک ۱۰ و ۱۲ به روی صحنه رفت.

سینماخانه/صدف فرهنگ