درروزهای قرنطینه مروری داریم بر برفیلم ها ، آدم ها و کتاب های دوست داشتنی

کلوزآپ ….گریزپاترین فیلم در تعریف مستند یا داستانی است.

ظاهر فیلم ساده است؛ کیارستمی پس از باخبر شدن از ماجرا و در دوره زندانی بودن سبزیان و پیش از دادگاه او وارد ماجرا شده است. صحنه دادگاه را گرفته و باقی ماجرا و روابط پیش از دستگیری او، بعد از آزادی سبزیان با حضور او و دیگران بازسازی شده است. اما پیچیدگی فیلم در عدم تشخیص خودانگیختگی یا نقش آفرینی در حضور و حرف های سبزیان (و گاه دیگران) در جاهای مختلف فیلم است. چه قدر از حرف ها و اعمال حرف و عمل خود آدم ها است و چه قدر از فیلم نامه کیارستمی آمده (یا از گپ و گفت هایش با شخصیت های فیلم و انتقال ملاط این گپ و گفت ها به دیالوگ ها و روابط آن ها؛ کاری که کیارستمی در اغلب فیلم هایش به آن دست می زند)؟ او حرف و نگاه و احساس و نظر درباره موقعیت و شخصیت حسین سبزیان دارد. اما این مواجهه را هم چون هر فیلم مستند دیگر برملا نمی کند. بلکه منتقل و اضافه می کند به حضور واقعی سبزیان و تبدیلش می کند به ایفای نقش از سوی او اما در دل همان حضور واقعی! مواجهه فیلمساز و شخصیت در برابر او و فیلمش (این هسته اصلی هر فیلم مستند) در این ساز و کار پیچیده می شود و از فیلم نامه بر ساخته فیلمساز (این هسته اصلی هر فیلم داستانی) هم نشانی نیست و به تبع این درهم آمیزی ها، مرز میان فیلم داستانی و مستند در کلوز آپ … درگشاده ترین شکل خود، سیال و گم و دست نیافتنی باقی می ماند و همین موضوع است که کلوزآپ را با وجود خلوتی و روشنی ظاهرش به یکی از پیچیده ترین و ناسازترین فیلم ها در کارنامه ی کیارستمی بدل می کند.

سینماخانه / حمید عبدالحسینی