مستند «در همسایگی ماه» به کارگردانی رضا فرهمند و تهیه‌کنندگی‌ مرتضی شعبانی برای اولین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم مستند «هات‌داکس» و در بخش رقابتی رونمایی می‌شود. فرهمند که پیش از این هم از سوریه قصه‌هایی را در مستندهایش روایت کرده بود و «زنانی با گوشواره های باروتی» به کارگردانی او در هنروتجربه اکران شده است، این بار هم در مستند «درهمسایگی ماه» روایتی از دختر نوجوان پرستاری به نام جولی را ارائه داده است. با او درمورد این مستند و فعالیت‌هایش در شرایط کرونا گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

رضا فرهمند در ابتدای صحبت‌هایش درمورد آخرین مستندش با عنوان «در همسایگی ماه» به سایت هنروتجربه گفت: «این مستند سال قبل آخرین مراحلش را طی کرد و صداگذاری و… در سال جدید تمام شد و در جشنواره «هات‌داکس» رونمایی شد».

او در ادامه درمورد موضوع این فیلم و ایده آن توضیح داد: «مستند «در همسایگی ماه» درباره خانواده‌ای است که نه سال در بیمارستان زندگی کرده‌اند و ماجراهایی پیرامون آن‌ها شکل می‌گیرد. داستان این مستند در سوریه رخ می‌دهد. من حدود پنج سال گذشته روی قصه‌های سوریه متمرکز شده ام. این بیمارستانی که مستند را در آن ساخته‌ایم در حلب است و یک ماهی برای پژوهش روی موضوعش وقت گذاشتم. بعد از «نت‌های مسی یک رویا» و «زنانی با گوشواره‌های باروتی» دوست داشتم روی موضوعی کار کنم که یکی دو قدم از کارهای قبلی ام جلوتر باشد».

او افزود: «سوژه مستند «در همسایگی ماه» توسط یکی از دوستان پزشک ایرانی به ما معرفی شد و در پژوهش‌هایی که انجام می‌دادیم با پزشکی به نام دکتر کریم آشنا شدیم. او بخش تازه‌ای از ماجراهای سوریه را برای من باز کرد که بیشتر پیرامون مسائل مربوط به زنان و پزشکی بود. سوژه ما یک خانم پرستار در بیمارستان حلب است و وقتی روی او پژوهش کردم، به نظرم موضوع خوبی بود به این دلیل که بخشی از آن مربوط به ماجراهای بعد از جنگ است و به نوعی پیامدها و آسیب‌هایی که در اثر جنگ به افراد وارد می‌شود را مدنظر قرار داده است. این موضوع نگاهی به آینده دارد و روزنه‌ای از امید در دلش داشت بنابراین علاقه‌مند به تمرکز روی آن شدم».

فرهمند ادامه داد: «در نهایت شاید بتوان گفت موضوع «در همسایگی ماه» خانه است، مفهوم خانه بحثی بین‌المللی است و بخش زیادی از مردم دنیا می‌توانند نسبت به بی‌خانمانی و آوارگی حس مشترک داشته باشند و همذات‌پنداری کنند. در فیلم خانواده‌ای را می‌بینیم که نه سال است در بیمارستان زندگی می‌کنند و پرستاری که بچه‌هایش نزدیک هفت سال مرتب با تصاویر جنگ مواجه بوده‌اند. این تجربه بسیار سخت است و از این جهت حس کردم خوب است که به آن بپردازم».

در ادامه این مستندساز درمورد برنامه‌هایش برای اکران این فیلم پس از گردش‌های جشنواره‌ای آن، توضیح داد: «فکر می‌کنم اکران این مستند در هنروتجربه اتفاق خوبی است و اگر مثل «زنانی با گوشواره‌های باروتی» پس از حضور بین المللی در سینماهای هنروتجربه اکران شود، برای فیلم خوب خواهد بود. برنامه این است که اول در جشنواره ها شرکت کنیم بعد در ایران در هنروتجربه اکران داشته باشیم و پس از آن راهی فضای Vod شویم».

رضا فرهمند درباره اکران آنلاین مستندها و نگاهش به این تجربه گفت: «بدون شک مواجهه مستقیم مخاطب در سینما با فیلم، اتفاق بزرگ‌تری است و شخصا امیدوارم ماجرای کرونا هرچه زودتر تمام شود چراکه شاید اکران آنلاین جذابیت‌ها و نقاط مثبتی داشته باشد، اما در واقع فیلم‌ساز هیچ ارتباطی با مخاطبان در اکران آنلاین فیلم ندارد و به نوعی می‌توان گفت نمایش آنلاین فیلم پل آخر است و تلاشی است که سینما را در فضای اینترنت حداقل زنده نگه داریم و امیدوار باشیم که کرونا هرچه زودتر تمام می‌شود».

او در ادامه درمورد تاثیر همه‌گیری کرونا بر فعالیت مستندسازان و تجربه خودش از کار در این شرایط عنوان کرد: «آخرین فیلم من که همین «در همسایگی ماه» است با پایان جنگ سوریه شروع می‌شود و به قصه کرونا می‌رسد و ما برای ساخت این فیلم در بخش مربوط به بیماران کرونایی در حلب کار می‌کردیم و بخشی از فضای فیلم در این قسمت روایت می‌شود. از اولین روزهایی که کرونا شروع شد شاید نزدیک به یک ماه بعد این ویروس به سوریه رسید، اما واقعا در کار ما خللی ایجاد نشد. دوربین اصلی دست خودم بود و ما باید در بخش کرونا ماسک می‌زدیم و چون عادت دارم ویزور دوربین را روی چشمم بگذارم، ماسک باعث می‌شد که ویزور بخار کند و من هم برای این‌که بتوانم کارم را انجام بدهم ماسکم را برمی‌داشتم و این درحالی بود که در بخش کرونایی‌ها مشغول ضبط کار بودیم!».

این در پایان سینماگر گفت: «به نظر من کرونا اتفاق ویژه‌ای در زمینه کاری مستندسازها نبوده حداقل من این‌طور فکر می‌کنم و مسیر تولیدم را با کرونا تعطیل نکردم و حتی نترسیدیم که از اعضای گروه کسی بیمار شود یا خطری تهدیمان کند و پروژه به این دلایل متوقف شود. از انتهای زمستان ۹۸ ساخت این مستند آغاز شد و بدون توقف تا خرداد ۹۹ فیلم را ساختیم. به نظرم در مورد همکاران دیگر هم همین شرایط حاکم است و آن‌ها هم کارشان متوقف نکرده اند. فیلم مستند، فضای پروداکشن کوچک‌تری نسبت به سینمای داستانی دارد و اتفاقا مستندسازان راحت‌تر توانستند در این ایام کار کنند، مخصوصا که خبر دارم خیلی از مستندسازها در کشور به بیمارستان‌ها رفته‌اند و درمورد کرونا فیلم ساخته‌اند. علاوه براین‌که مستندسازی به خاطر کرونا تعطیل نشده همکاران من سوژه‌یابی هم کرده‌اند و درمورد این بحران کار ساخته‌اند و حتما شاهد آثار خوبی با این موضوع خواهیم بود».

منبع: هنروتجربه