به گزارش سینماخانه؛ کتاب «زیبایی‌شناسی قتل» اثر ماندگار جوئل بلک، که توسط انتشارات روزبهان به چاپ رسیده است، یک پژوهش جسورانه در بررسی رابطه‌ پیچیده‌ میان خشونت و زیبایی‌شناسی در فرهنگ مدرن است. این کتاب به طور ویژه به نقش سینما در بازنمایی و هنری‌سازی عمل قتل می‌پردازد و مرزهای اخلاق و هنر را به چالش می‌کشد.

جوئل بلک استدلال می‌کند که سینما، با قدرت تصویر و روایت، قتل را از یک واقعه‌ی فاجعه‌بار اخلاقی به یک اجرا (پرفورمنس) جذاب و دیدنی تبدیل می‌کند. در آثار سینمایی، به خصوص در ژانرهای تریلر و جنایی، تمرکز از رنج قربانی به خلاقیت، طراحی صحنه و سبک اجرای قاتل منتقل می‌شود. فیلم‌ها اغلب به قاتلان سریالی نقشی «هنرمند در سایه» را می‌بخشند که جنایاتشان به مثابه یک اثر هنری نگریسته می‌شود.

یکی از مباحث محوری کتاب، تبیین چگونگی تولید لذت زیبایی‌شناختی از مشاهده‌ی خشونت است. بلک این تجربه را با مفهوم «والایی» مرتبط می‌داند؛ احساس هیبت و ترسی کنترل‌شده که از مواجهه با امر مهیب (قتل) در یک فاصله‌ امن (پرده‌ی سینما) نشأت می‌گیرد. کارگردانان با استفاده‌ی ماهرانه از عناصر بصری مانند قاب‌بندی، نورپردازی و تدوین، صحنه‌های خشونت‌آمیز را به حدی از کمال بصری می‌رسانند که تماشاگر با وجود محکومیت اخلاقی، مجذوب زیبایی هنری آن می‌شود.

کتاب به شکاف میان حکم اخلاقی و واکنش زیبایی‌شناختی تماشاگر می‌پردازد. این اثر نشان می‌دهد که چگونه سینما، با به‌کارگیری زبان هنر، تلاش می‌کند تا مرز میان خالق (هنرمند) و جانی (قاتل) را محو سازد. این رویکرد، مخاطب را وامی‌دارد تا در باورهای خود درباره‌ی تعریف «هنر» و «زیبایی» بازنگری کند و به لذت‌های تاریک و نهفته‌ی فرهنگ مدرن پی ببرد.

بلک در نهایت به نقش رسانه‌های جمعی، از جمله سینما، در اسطوره‌سازی از چهره‌های خشونت‌آمیز اشاره دارد. با الگوبرداری از جنایات واقعی در قالب فیلم‌های داستانی، رسانه‌ها نادانسته به شهرت‌بخشیدن به عاملان خشونت کمک می‌کنند و آن‌ها را از صرفاً مجرم بودن به نمادهای فرهنگی تبدیل می‌نمایند.

«زیبایی‌شناسی قتل» نه تنها یک مطالعه‌ نقادانه در باب سینما و ادبیات است، بلکه دعوتی است به تأملی عمیق درباره‌ی ذات فرهنگ مدرن و نحوه‌ی مصرف خشونت به عنوان یک کالای فرهنگی و هنری.

نسخه فارسی این کتاب، با ترجمه روان و دقیق سحر محمدبیگی، توسط انتشارات روزبهان در سال ۱۴۰۴ (۲۰۲۵) به چاپ رسیده است.

این ترجمه، با ویرایش مهدی فرج‌اللهی و طرح جلد مهدی میرباقری، در قطع رقعی و جلد شومیز عرضه شده و شامل ۲۹۸صفحه است. کتاب به عنوان یک متن میان‌رشته‌ای، برای علاقه‌مندان به ادبیات جنایی، فلسفه هنر و مطالعات فرهنگی مناسب است و بحث‌های عمیقی در مورد والایی وحشت محض در هنر مطرح می‌کند. اگر به دنبال کاوشی ژرف در تاریک‌ترین جنبه‌های خلاقیت انسانی هستید، این کتاب گزینه‌ای چالش‌برانگیز و تأمل‌برانگیز خواهد بود.

سینماخانه / سهیلا انصاری